تأثیر گروه درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تاب آوری و پرخاشگری کودکان حومه شهر مشهد
نویسندگان: آزیتا کشاورز، فائزه مجرد، ریحانه اکبرزاده
چکیده: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان ۱۲-۷ سال مشغول به تحصیل مقطع ابتدایی در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ که ساکن در مناطق حاشیه نشین شهر مشهد هستند، خواهند بود.
از جامعه آماریی فوق، کودکانی که خانواده آنها توسط روانشناس و مددکار اجتماعی به کلینیک مددکاری اجتماعی ارجاع می شدند و معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، ۶۰ نفر انتخاب شدند.
ابزار جمع آوری داده ها شامل مقیاس توانمندی های اجتماعی – هیجانی و تاب آوری مرل (۲۰۱۰) و مقیاس پرخاشگری باس و پری (۱۹۹۲) بود که در دو مرحله قبل از مداخله و پس از مداخله تکمیل شدند.
گروه تجربی گروه درمانی میتنی بر ذهن آگاهی با رویکرد کابات زین (۲۰۰۳) در طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای دریافت کردند. گروه کنترل درمانی دریافت نکردند و در لیست انتظار قرار گرفتند.
آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ و آزمون های آماری تحلیل کواریانس چند متغیره (MANCOVA) انجام گردید. یافته ها نشان داد که ۷/۴۶ درصد (۲۸ نفر) کودکان شرکت کننده در مطالعه حاضر پسر و ۳/۵۳ درصد (۳۲ نفر) آنها دختر با میانگین سنی ۷۷/۱ ± ۳۵/۹ سال بودند.
نتایج حاصل از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که با فرض کنترل اثرات پیش آزمون، بین دو گروه تجربی و کنترل از نظر تاب آوری و زیرمقیاس های آن تفاوت معناداری وجود دارد (۰۰۱/۰ >p).
نتایج میانگین تصحیح شده شاخص بون فرونی نیز نشان داد که گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل می تواند موجب بهبود معناداری در تاب آوری و زیرمقیاس های آن می گردد (۰۰۱/۰ >sig).
همچنین، نتایج حاصل از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که با فرض کنترل اثرات پیش آزمون، بین دو گروه تجربی و کنترل از نظر پرخاشگری و زیرمقیاس های آن تفاوت معناداری وجود دارد (۰۰۱/۰ >p).
نتایج میانگین تصحیح شده شاخص بون فرونی نیز نشان داد که گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل می تواند موجب بهبود معناداری در پرخاشگری و زیرمقیاس های آن گردد. لذا، نتیجه گیری می شود که گروه درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با رویکرد کابات زین (۲۰۰۳) می تواند بر کاهش پرخاشگری و افزایش تاب آوری کودکان حاشیه نشین شهر مشهد مؤثر باشد.
کلید واژه: ذهن آگاهی، تاب آوری، پرخاشگری، کودکان، حاشیه نشینی